طراحی باغ محله جوشش - احسان کاظمی - 1

آقای احسان کاظمی

طراحی باغ محله جوشش - احسان کاظمی - 2

طراحی باغ محله جوشش

قلعه طبرک نام قلعه ای در شرق اصفهان بوده که در زمان دیلمیان ساخته شده‌است. چونکه خواستگاه دیلمیان از طبرستان بوده ، این دژ را با نام «طبرستان کوچک» نامگذاری کردند.در چهار طرف این قلعه خندقی پرآب وجود داشته که هنوز برخی از بخش‌های آن در بافت مسکونی فعلی موجود می‌باشد. این قلعه از دو طرف به چشمه خوراسگان و راهروان می‌رسیده و با کاخ‌های دیلمیان در نزدیکی سبزه میدان کنونی باراههای زیرزمینی پیوسته بوده. امروز هم پس از هزار سال، در برخی محل‌ها هنگامی که زمین را برای حفر چاه می‌کنند به این گذرگاه‌های زیرزمینی برمی‌خورند. ایجادخندق دور قلعه را می‌توان به دوره صفویه مربوط دانست. از خاک‌های خندقی که در اطراف آن برای جاری ساختن آب ایجاد شد، در ساخت باروی بلند آن استفاده کردند که در حال حاضر هیچ اثری از بارو وجود ندارد و فقط چشمه و قسمتهایی از خندق به جای مانده است.

در طراحی این محله ، چشمه و خندق مرکز توجه قرار گرفت و ایده اصلی طرح، جوشش ، زایش و حیات بخشی چشمه است. روند طراحی بر اساس محورهایی دوّار که نماد موجهای حاصل از جوشش چشمه و شعاعهایی از مرکز چشمه به جهات مختلف قرار گرفت به شکلی که قطعاتی از زمین به مساحت بین ۴۵۰ تا ۵۰۰ متر مربع بوجود آمد. در ترسیم این ایده که با وفاداری به شهرسازی و معماری گذشته سرزمین عزیزمان و شهر اصفهان به اینکه معابر و خانه ها الگوهای طبیعی و ارگانیک داشته و به شکل شطرنجی یا الگوهای منظم نبوده فکر شد و بر همین اساس هر قطعه زمین منحصر به فرد بوده هم از نظر اندازه هم جهت گیری و زاویه تابش و هم موقعیت و نظم در بی نظمی شکل گرفت. فرم پر و خالی حیاط مرکزی در اقلیم گرم و خشک و اصفهان قدیم وجود داشته که بر همین اساس فرم پر و خالی قطعات در ابتدا به شکل حیاط مرکزی ترسیم شده ولی ضمن وفاداری به معماری گذشته به تغییراتی در ترسیم و ساخت دو مودول ((L)) شکل و قرار گرفتن یکی بر روی دیگری فرم بنا در دو طبقه شکل گرفت و بدین ترتیب از ترکیب این مودولها در شکلها و زوایای متنوع بناهایی منحصر به فرد و غیر تکراری در عین حال دارای نظم و در دو طبقه شکل گرفت که با اتصال این بناها و یک حیاط مشترک مجموعه هایی مسکونی با نورگیری مناسب و نداشتن ارتفاع زیاد (دوطبقه) به جهت احترام به بافت سنتی منطقه و محله های همجوار بوجود آمد. از ابتدا قصد بر این بود که به چشمه ، خندق ، طبیعت ، انسان ، بافت مسکونی سنتی همجوار و بنای تاریخی انگورستان ملک که در نزدیکی محله قرار داشت احترام گذاشته و واکنش داده شود و شکل لبه محله و خندق نیز متاثر از همین موضوع است. محورهای دایره ای ، سواره و محورهای مستقیم پیاده جهت اتصال در بین آنها شکل گرفت و یک محور اصلی پیاده از محل تولد چشمه تا پایان خندق به نماد حیات از زندگی تا مرگ ترسیم شد و محوری هم از چشمه به بنای انگورستان ملک جهت اهمیت و احترام به این بنا شکل داده شد.

در واقع خانه های بوجود آمده نمادهای از انسان در شکلهای مختلف هستند که در مسیر زندگی تا مرگ قرار دارند و با پیوستگی و در هم تنیده و بافته شدن یک زندگی اجتماعی را میسازند. نکته مهمی که به آن توجه شد طبیعت و درخت و باغ گونه بودن تمام بناهاست و بلندترین المان موجود در محله یک سرو ایرانی بسیار بلند در کنار چشمه است که نماد زندگی و مقاومت و پایداری مردم ایران بوده و از بیرون محله از همه جهات پیداست و در همه بناها نیز درختان از میان حیاطها و خانه ها سرک میکشند. با توجه به وجود خیابانی شرقی غربی به نام ادیب ، شاعر ، ریاضیدان و مورخ بزرگ اصفهانی استاد جلال الدین همایی در میان محله که تفسیر مثنوی هم از آثارایشان است و وجود انگورستان ملک و علاقه شخصی به مفاهیم عرفانی و معنوی ، این شعر مولانا :

(( آتش عشق است کاندر نی فتاد جوشش عشق است کاندر می فتاد))  در تمام مدت ترم به همراه مفاهیم و ایده های طرح در ذهنم موج میزد که با انتخاب رنگ مِیگون ارغوانی برای محل چشمه ، محور اتصال چشمه تا پایان خندق و محور اتصال چشمه به بنای انگورستان ملک این ایده تحقق بخشیده شد. در طراحی محله جوشش ضمن وفاداری به انسان ، طبیعت ، تاریخ و معماری گذشته تلاش بر این بود که خانه هایی با فرمها و شکلهای متنوع در عین حال سبک و شفاف و دارای فضاهای باز و سطح حیاط فراوان در همکف و طبقات به شکلی باغ گونه برای زندگی امروز طراحی گردد.

سپاس فراوان.

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

سیزده + نه =

فهرست