بیانیه بنیاد هنگام اعطای جایزه
معمار پرتغالی برنده جایزه معماری ۲۰۱۱ پریتزکر در ایالت واشنگتن شد
توماس پریتزکر رئیس بنیاد هایت و حامی جایزه، ادواردو سوتو د مورا معمار ۵۸ ساله پرتغالی را انتخاب هیئت داوران جایزه معماری ۲۰۱۱ پریتزکر اعلام کرد. مراسم رسمی برای مهمترین افتخار معماری در جهان در تالار اندرو ویلیام ملون یکی ازبرترین ساختمان های کلاسیک ایالت واشنگتن برگزار شد.
پریتزکر در اعلام انتخاب هیأت منصفه گفت: “این دومین بار است که یک معمار پرتغالی برای دریافت این جایزه انتخاب شد. اولین بار سال ۱۹۹۲ آلوارو سیزا چنین افتخاری را از آنِ خود کرد. “
هدف از جایزه معماری پریتزکرکه در سال ۱۹۷۹ توسط جی آرتور پریتزکر و همسرش سیندی پایه گزاری شد این است که هر سال یک معمار در قید حیات که سازه هایش ترکیبی از استعداد، خیال و تعهد است و سهم قابل توجهی برای بشریت و محیط زیست از طریق هنر معماری دارد مورد احترام واقع شود. برنده جایزه یک کمک هزینه ۱۰۰،۰۰۰ دلاری و یک مدال برنز دریافت کرد.
لرد پالامبو رئیس هیئت منصفه جایزه پریتزکر به نقل از هیئت منصفه با اشاره به دلایل انتخاب برنده سال جاری گفت: “ادواردو سوتو د مورا طی سه دهه گذشته مجموعه ای تولید کرده که نه تنها نشانی از زمان ما بلکه بازتابی از سنتهای معماری است. ساختمان های او توانایی منحصر به فردی برای انتقال همزمان ویژگی های به ظاهر متضاد مثل قدرت و تعادل، برجستگی و ظرافت، قدرت جسورانه و حس صمیمیت دارد.”
سوتو د مورا در زمان تحصیلش به مدت ۵ سال برای آلوارو سیزا کار کرد. او پس از تاسیس دفتر خودش در سال ۱۹۸۰ بیش از شصت پروژه اجرا کرده که بیشترشان در پرتغال است اما طراحی هایی نیز در اسپانیا، ایتالیا، آلمان، انگلستان و سوئیس دارد. پروژه های او شامل خانه های تک خانواده، سینما، مراکز خرید، هتل ها، آپارتمان ها، دفاتر، گالری ها و موزه های هنری، مدارس، امکانات ورزشی و متروها می باشند.
ورزشگاه او در براگا پرتغال محل برگزاری مسابقات قهرمانی فوتبال اروپا بود که در سال ۲۰۰۴ تکمیل شد و بسیارقابل ستایش بود. تقریبا یک و نیم میلیون متر فوت مکعب از گرانیت محل تخریب و برای ساختن بتن برای استادیوم خرد شد. انفجار مختصر یک قسمت کوهستان صد فوت گرانیت ایجاد کرد که یک طرف استادیوم را تکمیل کرد. سوتو د مورا این همزیستی سازه های طبیعی با سازه های دست بشر را به عنوان معماری خوب توصیف می کند. به گفته خودش، “این یک درام است که کوه را در هم شکسته و از سنگ آن بتن بسازیم”. هیئت منصفه این کار را “قدرتمند، شگفت آور و چشم اندازی قوی” مینامد.
برج بورگو یکی دیگر از پروژه هایش که در سال ۲۰۰۷ در پورتو پرتغال تکمیل شد توسط هیئت داوران به عنوان ” دو ساختمان عمودی و افقی با مقیاس های مختلف در کنارهم و به صورت چشم انداز شهری ” توصیف شده است. سوتو د مورا اظهار داشت که” یک برج اداری ۲۰ طبقه برای من یک پروژه غیر معمول است. حرفه من ساخت خانه های تک خانواده است. “
سوتو د مورا خانه های متعددی را طراحی کرده که یکی از آن ها ساخت خانه شماره دو در شهر بوم عیسی بود و به دلیل پرمایگی غیرعادی درنواره های ظریف روی بتن دیوارهای بیرونی توسط هیئت منصفه مورد توجه قرار گرفت. نظرات سوتو د مورا در مورد این پروژه چنین بود: “از آنجا که مکان این پروژه تپه نسبتاً شیب داری مشرف به شهر براگا بود ما تصمیم گرفتیم که بخش زیادی از آن را روی قله تپه نسازیم و در عوض سازه ها را در پنج تراس با دیوارهای نگهدارنده ساخته و برای هر تراس عملکرد مختلفی تعریف کردیم، درختان میوه در پایین ترین سطح، استخر شنا درسطح بعدی، قسمت های اصلی خانه در سطح سوم، اتاق خواب ها در تراس چهارم، و در بالاترین نقطه یک جنگل کاشتیم. “
پروژه دیگرش مرکز فرهنگی شهر پورتو است که در سال ۱۹۹۱ تکمیل شده و هیئت منصفه آن را «اراده و توانایی او برای ترکیب مواد » می داند. او از مس، سنگ، بتن و چوب استفاده کرد. سوتو د مورا، کلیسای سانتا ماریا بورگو را در ناحیه ای کوهستانی در نزدیکی امریس پرتغال بین سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۷ ساخت و ساختارهای بسیار قدیمی آن را به یک مجتمع دولتی تبدیل کرد. او میداند که دیوارها بیش از چهار فوت ضخامت دارند. هیئت منصفه درباره سازه ای که در اصل در قرن ۱۲ ساخته شده اعلام میکند که “سوتو د مورا فضایی ایجاد کرده که هم با تاریخ خود و هم در مفهوم مدرن سازگار است. “
سوتو د مورا در توصیف یکی دیگر از پروژه هایش گفت: “پس ازاینکه پائولا رگوی نقاش من را به عنوان معمار خود انتخاب کرد شانس این را داشتم که مکان پروژه را انتخاب کنم و آن جنگلی محصور با یک سری فضاهای باز در میان آن بود. من بر اساس ارتفاع درختان مجموعه ای از سازه ها با ارتفاعات مختلف پیشنهاد دادم. توسعه این بازی بین سازه های ساختگی و طبیعی به من کمک کرد بتن قرمز را که رنگی مخالف جنگل سبز است برای فضای بیرونی تعریف کنم . دو هرم بزرگ در امتداد محور ورودی مانع از این شد که پروژه مجموعه ای از جعبه های خنثی باشد. “موزه پائولا رگو که در سال ۲۰۰۸ تکمیل شد توسط هیئت داوران به عنوان نمونه ای شهری، صمیمی و مناسب برای نمایش هنر است.”
هیئت منصفه اغلب در توصیف سوتو د مورا به عنوان “معماری با سبک میس ون در روهه” این تأثیر را اینگونه بیان می کند: “او در استفاده از سنگی که هزاران سال قدمت دارد اعتماد می کند و یا از جزئیات مدرن میس ون در روهه الهام می گیرد.”
سوتو د مورا واکنش خود را پس از برنده شدن جایزه اینگونه توصیف می کند : “بعد از تماس تلفنی که به عنوان برنده جایزه پریتزکر دریافت کردم به سختی میتوانستم آن را باور کنم. سپس نامه ای دریافت کردم که آن را تایید کرد و کم کم متوجه شدم چه افتخار بزرگی نصیبم شده است. واقعیت این است که این دومین بار است معماری پرتغالی انتخاب شده و این موضوع اهمیت آن را دوچندان می کند. “
اعضای هیئت داورانی که برنده جایزه ۲۰۱۱ پریتزکر را انتخاب کردند: لرد پالامبو (رئیس هیئت، مدافع بین المللی معماری لندن، رئیس هیئت امنا گالری سرپنتاین، رئیس سابق شورای هنر بریتانیا، رئیس سابق بنیاد گالری تیت و مامورسابق آرشیو میس ون در روهه در موزه هنر مدرن نیویورک)؛ آلخاندرو آراونا معمار و مدیر اجرایی شرکت المنتال در سانتیاگو شیلی؛ کارلوس جیمنز استاد دانشکده معماری دانشگاه رایس و مدیر استودیو کارلوس جیمنز درهیوستون تگزاس؛ گلن مورکات معمار و برنده جایزه ۲۰۰۲ پریتزکر سیدنی استرالیا؛ یوهانی پالاسما معمار، استاد و نویسنده هلسینکی فنلاند؛ رنزو پیانو معمار و برنده جایزه ۱۹۹۸ پریتزکر پاریس فرانسه و ژنو ایتالیا؛ و کارن استین نویسنده، سردبیر و مشاور معماری در نیویورک بودند. مارتا تورن مسئول روابط خارجی دانشکده معماری مادرید اسپانیا و مدیر اجرایی جایزه است.
علاوه بر اسامی برنده هایی که نام برده شد، فیلیپ جانسون نخستین برنده جایزه پریتزکر در سال ۱۹۷۹ است. لوئیس باراگان از مکزیک در سال ۱۹۸۰، جیمز استرلینگ از انگلیس در سال ۱۹۸۱، کوین روشه در سال ۱۹۸۲، یو مینگ پِی در سال ۱۹۸۳، ریچارد مایر در سال ۱۹۸۴، هانس هولاین از اتریش در سال ۱۹۸۵، گوتفرید بوهم از آلمان در سال ۱۹۸۶، رابرت ونتوری در سال ۱۹۹۱، آلوارو سیزا از پرتغال در سال ۱۹۹۲، کریستیان دپورتزآمپاک از فرانسه در سال ۱۹۹۴، فرانک گری از ایالات متحده در سال ۱۹۸۹، آلدو روسی از ایتالیا در سال ۱۹۹۰، رافائل مونئو از اسپانیا در سال ۱۹۹۶، سور فهن از نروژ در سال ۱۹۹۷، رنزو پیانو از ایتالیا در سال ۱۹۹۸، نورمن فاستر از انگلستان در سال ۱۹۹۹ و رم کولهاس از هلند در سال ۲۰۰۰ برنده جایزه معماری پریتزکر شدند. گلن مورکات استرالیایی این جایزه را در سال ۲۰۰۲، یورن اوتزان از دانمارک در سال ۲۰۰۳، زاها حدید از انگلستان در سال ۲۰۰۴، تام مین از ایالات متحده در سال ۲۰۰۵، پائولو مندز دا روشا از برزیل در سال ۲۰۰۶، ریچارد راجرز در سال ۲۰۰۷، ژان نوول از فرانسه در سال ۲۰۰۸، پیتر زومتور از سوئیس در سال ۲۰۰۹ این جایزه را دریافت کردند. سال گذشته دو معمار ژاپنی به نام های کازویو سجیما و ریوئه نیشی زاوا (شرکای یک تعمیرگاه خودرو در دیترویت میشیگان) افتخار کسب این جایزه را داشتند.
خانواده پریتزکر به دلیل علاقه به ساخت و مشارکت در توسعه هتل های هایت سراسر جهان و چون معماری تلاشی خلاقانه بود که در جایزه های نوبل جای نگرفت رشته معماری را انتخاب کردند. این رویه ها پس از نوبل صورت گرفت و انتخاب نهایی با تامل عمیق و رأی گیری هیئت منصفه بین المللی به صورت مخفی صورت میگیرد. انتخاب کاندیدا برای جایزه سالهاست که با صدها نماینده از کشورهای مختلف دنیا ادامه دارد.
